Sint-Martinuskerk Kester

De gemeente Gooik en de Vereniging van Parochiale Werken wensen een nevenbestemming te realiseren in de Sint-Martinuskerk te Kester. De nevenbestemming is ontstaan door het structureel tekort aan polyvalente ruimte voor lokale verenigingen die belangrijk zijn voor het dorpse weefsel.
Het dorp van Kester ligt op een kruispunt tussen verschillende omringende grotere dorpen. De nevenbestemming biedt kansen om deel uit te maken van het lokaal en landelijk toerisme in het Pajottenland. De site nodigt passanten uit om er even halt te houden, zich even te verpozen en te rusten in het dorp.

Met respect voor het aanwezige erfgoed en de geschiedenis van de plek hebben we als ontwerper de projectdefinitie en het bouwprogramma kritisch geanalyseerd. Vanuit een gerationaliseerd bouwprogramma zijn diverse functies gekoppeld of geoptimaliseerd in omvang.

We stellen een compacte en sobere invulling voor. Met enkele strategische en doordachte ingrepen kunnen we met een beperkte grondinname, een maximum aan bruikbare ruimte leveren.

De nevenbestemming en toevoegingen in de kerk zijn op een logische en doordachte manier tot stand gekomen. Het ontwerpvoorstel vertrekt vanuit het kerkelijk kruis dat zo kenmerkend is voor vele romaanse en gotische kerkgebouwen. De kruisvorm spiegelt zich af in de twee hoofdassen van het grondplan. De werking van de oostwestelijke hoofdas (westtoren/portaal - schip - koor) blijft behouden en wordt versterkt door de polyvalente zaal en religieuze ruimte die in elkaars verlengde liggen. Zowel voor het exterieur als het interieur geldt inbreiding als centraal uitgangspunt. Het ontwerpvoorstel gaat enerzijds zuinig om met de beschikbare ruimte en laat anderzijds geen ruimte onbenut.
De bovenstaande kenmerken en principes leiden tot een compacte, regelmatige en functionele structuur die de nodige flexibiliteit biedt. 

De Sint-Martinuskerk kenmerkt zich door een sobere neoromaanse en gotische vormentaal. Het gebouw straalt door de blokvormige volumes (muurvlakken, toren...), halve cirkelvormen (fries, apsis...) en rondbogen (scheibogen...) een ogenschijnlijke eenvoud uit. Als vanzelf vloeit vanuit deze vormgeving een bescheiden, maar herkenbare nieuwe architectuur voort. De ingrepen blijven binnen de contouren van de bouwkundige elementen of gaan in een respectvolle dialoog met de lijnvoering en geometrische vormen. Het ontwerp respecteert de symmetrische opbouw van het originele grondplan. De invullingen in de zijbeuken volgen het kerkelijk grid. Volgens een spiegeling nemen ze eenzelfde aantal traveeën en de volledige hoogte onder de gewelven in. Dit symmetrisch principe is bovendien enorm belangrijk voor de akoestiek van het beschermde orgel. 

Via de gestapelde vloeren verhogen we de beleving van het gebouw. De glasramen, het orgel en de liturgische beelden kunnen van dichtbij aanschouwd worden. Diverse doorzichten en relaties ontstaan tussen de verschillende verdiepingen en aanpalende ruimtes. Deze relaties nodigen de gebruikers uit om de verschillende ruimtes te gebruiken. De sobere invulling verhoogt de leesbaarheid en overzichtelijkheid van de kerk.

De nevenbestemming richt zich naar de groenzone en de pastorie. De band tussen beide gebouwen wordt zo opnieuw versterkt. Deze historische en stedenbouwkundige context en interacties vormen het uitgangspunt voor een uitnodigende omgevingsaanleg. De circulatie en toegangen worden maximaal langs buiten gerealiseerd. Een duidelijke scheiding tussen de hoofdingang van de kerk en de secundaire ingangen voor de cafetaria en de polyvalente zaal bevorderen de compactheid van de ingreep en het optimaal benutten van de aanwezige oppervlaktes. De circulatie is integraal toegankelijk waarbij elke bezoeker evenwaardig is. De omgevingsaanleg bevordert de leesbaarheid van de site. Ze begeleidt de bezoeker naar de juiste toegang.

De nevenbestemming stimuleert een inclusieve samenleving waar verschillende gebruikers, zowel jong als oud, elkaar vinden, prikkelen, ondersteunen en versterken.